Szkoła

Najważniejszym budynkiem Golęczewa jest stara szkoła. Została wzniesiona jako dom gminny (Gemeindehaus) i za czasów niemieckiej wzorcowej wsi pełniła podwójną rolę – szkoły i kościoła ewangelickiego.

Budynek składał się z części szkolnej (na lewo) i sali modlitewnej z półkolistymi oknami (na prawo) i wspólnym wejściem w łączniku.

Nad bryłą budynku dominowała wieża zegarowa, a przed szkołą mieściło się ozdobne ujęcie wody (studnia).

Na parterze budynku, po lewej mieściła się klasa szkolna, a po prawej sala modlitewna (Betsaal). Na wprost są schody prowadzące na piętro, na którym mieszkał nauczyciel. W piwnicy zlokalizowano pralnię, pomieszczenia gospodarcze i skład węgla. Pomiędzy szkołą i budynkiem gospodarczym (który już nie istnieje) były cztery toalety i pomieszczenie z pisuarami.

Pierwszy rok szkolny zainaugurowano w 1905 roku. 39 dzieci uczyło się w klasie, ozdobionej kolorowym malowidłem, przedstawiającym dziewczynki robiące na drutach oraz czytających chłopców. Nad drzwiami klasy widniał napis „Bądźcie posłuszni nauczycielom i słuchajcie ich!”

„Gehorchet euren Lehrern und folget ihnen!“
„Bądźcie posłuszni nauczycielom i słuchajcie ich!”

Pierwszym nauczycielem szkoły był Richard Janetzky, który przed przybyciem do Golęczewa uczył w niedalekich Psarskich – obecnie dzielnica Poznania). Do szkoły uczęszczał jego syn Willy, ur. w 1894 w Bukowtze pow. Birnbaum (Międzychód) – prawdopodobnie Bukowiec koło Sierakowa – być może ta informacja wskazuje wcześniejsze miejsce zamieszkania nauczyciela.

Sala modlitewna była wyposażona skromnie – w proste ławy dla około stu osób, skromny ołtarz oraz fisharmonię. Raz na dwa tygodnie nabożeństwo odprawiał tu pastor Kleindorff z Rokietnicy.

Zdjęcie obok to fragment pocztówki, przedstawiającej mszę polową z udziałem wojska, wyruszającego na front I wojny światowej w sierpniu 1914 roku. Pod oknami domu przy ul. Lipowej 2 stoi najprawdopodobniej fisharmonia, wystawiona na czas nabożeństwa z sali modlitewnej.

Po I wojnie światowej sala modlitewna została przejęta przez szkołę. W końcu lat 30-tych niejako „przed nią” do budynku dobudowano kolejną salę szkolną, zmieniając bryłę całości, i jednocześnie – likwidując wieżę zegarową.

Kolejna, znacznie większa przebudowa, a raczej rozbudowa, miała miejsce w latach 90-tych. Budynek został znacznie powiększony od strony podwórza. Zdjęcia bezpośrednio sprzed przebudowy (z 1992 r.) – źródło: Zabytek.pl, domena publiczna.

Zobacz zdjęcia dzieci szkolnych

Zobacz galerię zbiorowych zdjęć uczniów golęczewskiej szkoły, wraz z opisami przygotowanymi przez naszych mieszkańców.

Zobacz wpisy

Gustawa Janicka, z Golęczewa przez Ravensbrück i Oświęcim

O przedwojennej kierowniczce szkoły w Golęczewie dotychczas nie było wiadomo zbyt wiele. Jedno zdjęcie, strzępy wspomnień najstarszych Golęczewian. Teraz dowiadujemy się dużo więcej – chociaż wciąż są to suche fakty, poruszające wyobrażnię. Ile musiała przeżyć kobieta, która przeszła Fort VII, dwa razy Ravensbrück, do tego Oświęcim i Majdanek? Na początku…