Biblioteka

Co warto przeczytać, żeby dowiedzieć się więcej o Golęczewie? W tym miejscu znajdziesz książki i inne publikacje, także o historii okolicy. Podstawową porcję wiedzy zapewniają zbiory, przygotowane przez Marię Bajer i wydane pod auspicjami Stowarzyszenia Golęczewian.

Jubileusz 2005 Golęczewo

Zbiór artykułów, przygotowany z okazji 100-lecia założenia golęczewskiego założenia urbanistycznego i szkoły. Wybór i opracowanie – Maria Bajer. Wyd. Stowarzyszenie Golęczewian, 2007.

Wybrane artykuły:

  • Wieś(ć) o historii, która kołem się toczy – Maria Bajer. Historia Golęczewa i Golenhofen w pigułce – wszystko co najważniejsze, podane na 9 stronach
  • O Golęczewie, czyli klęsce pruskiej polityki kolonizacyjnej – Przemysław Matusik. Powstanie i schyłek niemieckiej wsi wzorcowej na tle historii Wielkopolski XIX/XX wieku
  • Polskie, niemieckie, europejskie czy po prostu ludzkie? – Rafał Żytyniec. Rozważanie o tym, co dla nas znaczy „poniemieckie” dziedzictwo kulturowe i dlaczego mielibyśmy je chronić
  • Golęczewiani znani i nieznani – Marian Bajer. Właściciele wsi i inne osoby związane z Golęczewem, wymienione w źródłach historycznych
  • Zabytki Golęczewa – Rafał Hedzielski, Przemysław Rewers. Katalog obiektów zabytkowych wsi
  • Rowerowe wycieczki krajoznawcze po krainie między Wartą a Samicą – Marian Bajer. Najciekawsze miejsca do odwiedzenia w okolicy – miniprzewodnik

Jubileusz 700-lecia Golęczewa. Tom 1.

Zeszyt wydany z okazji symbolicznego 700-lecia wsi. Wybór i opracowanie – Maria Bajer. Wyd. Stowarzyszenie Golęczewian, 2013.

Zawartość to artykuły Marii Bajer o historii wsi, organizacji i instytucji (szkoła, rolnicza spółdzielnia produkcyjna, kółko rolnicze, GKS Golęczewo, Koło Gospodyń Wiejskich); a także wspomnienia o znaczących zmarłych mieszkańcach.

Jubileusz 700-lecia Golęczewa. Tom 2.

Ponad 200-stronicowa książka wydana po jubileuszu 700-lecia wsi. Wybór i opracowanie – Maria Bajer. Wyd. Stowarzyszenie Golęczewian, 2017. Zawiera zapis wystąpień podczas konferencji z okazji jubileuszu, a także inne ciekawe materiały.

Wybrane artykuły:

  • Średniowieczne Golęczewo – Izabela Skierska. Naukowa analiza „świtu” historii wsi, w tym – pierwszej wzmianki o wsi w 1313 i wynikającego z niej wątku prawdopodobnego związku Golęczewa z rodziną zasadźcy (pierwszego wójta) Poznania
  • Początki wsi Golęczewo w świetle najnowszych badań archeologicznych – Andrzej Krzyszowski. Konkluzja artykułu: początki wsi należy umieścić w przedziale lat 1030-1215
  • Dwa Golęczewianie opisywani przez historyków – Marian Bajer. Jan Gorczyczewski (właściciel Golęczewa w I poł. XIX w.) i Roman Sroka (wieloletni sołtys i przedwojenny właściciel zajazdu Pod Złotą Gwiazdą)
  • Dzieje Golęczewa – Izabela Skierska. Jeszcze jedno spojrzenie w na historię wsi od 1313 r. do lat 20-tych XX w.
  • Stefan Gomułka, depozytariusz tarczy – Maria Bajer. Wywiad z synem przedwojennego nauczyciela szkoły w Golęczewie, m.in. o przechowaniu zabytkowej tarczy zegara z wieży szkoły i przekazaniu jej do Golęczewa w 2013 r.

Heimatschutz und Bauerndorf – zum planmäßigen Dorfbau im Deutschen Reich zu Beginn des 20. Jahrhundert

Praca doktorska z 2003 r. – autor: Verena Jakobi. Tematem pracy są trendy w niemieckiej architekturze początku XX wieku, odwołujące się do tradycji „małych ojczyzn”. Autorka omawia realizacje powstałe w tym czasie, a wzorcowa wieś Golenhofen zajmuje w tej obszernej pracy miejsce centralne. Verena Jakobi opisuje inspiracje ideologiczne Paula Fischera, kompleks architektoniczny wsi jako całość, a także najważniejsze budynki, wraz z licznymi szczegółami.

Praca dostępna jest publicznie jako PDF. Wspaniale byłoby kiedyś upublikować całość tego dzieła po polsku!

Duży fragment (rozdział poświęcony wyłącznie Golęczewu) został przetłumaczony na polski przez Damiana Weymanna i za zgodą autorki oraz tłumacza jest dostępny na stronie jako plik pdf.

Bibliografia „O krainie między Wartą i Samicą”

Spis literatury i źródeł z polskojęzycznych książek i broszur, dotyczących wsi pomiędzy Samicą, Wartą i północną granicą Poznania (także nieistniejących wsi na terenie poligonu). Autor: Marian Bajer. Wyd. Stowarzyszenie Golęczewian, 2006.

Dzieje kościoła w Sobocie

Obszerna (ponad 300 stron) praca Mariana Bajera z 2017 r. o kościele, z którym Golęczewo jest związane „od niepamiętych czasów”, należąc do sobockiej parafii. Autor opisuje historię kościoła i parafii, jego architekturę i wyposażenie, a także kolejnych proboszczów.

Krótka historia poligonu w Biedrusku i jego wyjątkowego sąsiada

Pięknie wydany w 2020 r., dwujęzyczny album autorstwa Franka Rohowskiego ze Szwajcarii, pasjonata historii poligonu i kolekcjonera zabytkowych pocztówek. Na ponad 250 stronach możemy obejrzeć setki unikalnych zdjęć ilustrujących funkcjonowanie poligonu, w tym zwłaszcza w czasach pruskich. „Wyjątkowym sąsiadem” jest Golęczewo. Wzorcowej wsi Golenhofen poświęcony jest osobny rozdział, zilustrowany zbiorem pocztówek z mojej prywatnej kolekcji. Treść artykułu o Golęczewie po niemiecku jest dostępna na tej stronie. Tam podany jest również sposób, w jaki można zakupić książkę.

Ilustrowane dzieje gminy Suchy Las

Wydana w 2019 r. przez sucholeską gminę, bogato ilustrowana książka autorstwa Ryszarda Chruszczewskiego. Każdej wsi jest poświęcony osobny rozdział. Autor zamieścił także informacje o miejscowościach już nieistniejących, m.in. tych które kiedyś funkcjonowały na terenie biedruskiego poligonu.

Jules Huret: relacja z Golęczewa w „De Hambourg aux marches de Pologne”

W 1906 roku Golęczewo odwiedził znany francuski dziennikarz, Jules Huret. Zawarty w książce „Od Hamburga po polskie kresy” reportaż to prawdziwy wehikuł czasu.