1906: Jules Juret przybywa do Golęczewa

„Pociąg zatrzymuje się w Golentschewie. Stacja – przystanek na środku pól”. Oto pierwszy fragment relacji francuskiego dziennikarza Julesa Hureta w naszej wsi w 1906 roku. Jest to fragment książki „De Hambourg aux marches de Pologne”. Tłumaczenie: Grzegorz Grupiński.

Pociąg zatrzymuje się w Golentschewie. Stacja – przystanek na środku pól. Decyzją państwa miała tu zostać stworzona modelowa wieś. Architekci starali się zatem budować przytulne, przyjazne zagrody o zróżnicowanym wyglądzie, otoczone ogródkami kwiatowymi. Reprezentowany jest tu styl każdej niemieckiej prowincji. Oto dom westfalski, z pionowym dachem, którego fasada jest pokryta do połowy ciemnymi łupkami, przechodzącymi w dach; obok niego dom brandenburski ze stajniami oddzielonymi od głównej bryły, a hanowerski – z wyrysowanym na białej ścianie koniem z herbu Hanoweru. Zaś styl węgierski jest reprezentowany przez całkowicie białe domy, poprzedzone galerią z czworokątnymi filarami: tutaj stajnie sąsiadują z domem chłopa.

Wszystkie te domy mają radosny wygląd – z dużymi wykuszami, loggiami, maleńkimi schodkami chronionymi przez daszki z glazurowanych płytek, jasnymi odcieniami okiennic i skromnymi kwiatami – przetacznikami, nasturcją, topinamburami, słonecznikami, goździkami, które kwitną w oknach i ogrodach. Na fasadach pobielonych wapnem wypisane są czarnymi literami przysłowia lub słowa Pisma Świętego, dobrane tak, aby przypominać tym prostym duszom, zagubionym w samotności i zdezorientowanym, elementarne zasady solidarności i miłości ich profesji.

Nad pewnymi drzwiami czytam wielkie gotyckie litery: „Dużo dawajcie biednym i chorym, bo wszyscy mamy tego samego Boga i to samo ciało”. A na jednej fasadzie: „Cesarz dzierży miecz, chłop prowadzi pług, i głupi ten, który nie czci i jednego, ani drugiego”. Dalej: „Nie przeklinaj ani nie złorzecz w moim domu, bo zostaniesz szybko przepędzony!” I jeszcze: „Nie wtykaj nosa w sprawy sąsiadów, a zawsze będziesz miał spokój w twoim domu!”

Cdn.

Zobacz też