Tysiąclecia 2a

Budynek, jako dom osadniczy numer 14, został postawiony w drugiej fazie budowy wzorcowej wsi Golenhofen, w roku 1906. Według spisu osadników, jego właścicielem był Michael Schneider, pochodzący z ówczesnych Węgier (Szemlak k. Aradu – dziś Semlac, Rumunia) – żona Katherine z domu Grünwald. W spisie dzieci szkolnych wymieniony jest August Schneider, którego troje dzieci urodziło się w różnych miejscach pod Warszawą a jedno w Odessie. Nie wiadomo, czy to ta sama rodzina.

Wcześniej w tym miejscu istniały stare domy mieszkalne, tworzące południową część dawnego Golęczewa. W ramach II etapu rozwoju wzorcowej wioski, większość z nich została zburzona, a na ich miejscu pobudowano nowe domy dla niemieckich osadników. Obecny dom na Tysiąclecia 2a stoi na miejscu budynku widocznego na zdjęciu po prawej.

Rysunek, wykonany najprawdopodobniej na podstawie zdjęcia z 1906 roku. Źródło: „Ansiedlunsgdorf Golenhofen”, H. Schwochow, 1908

Rok budowy na elewacji domu to jedyna tego rodzaju pamiątka w Golęczewie, oczywiście oprócz daty 1902 na gospodzie.

Ten fragment pocztówki z ok. 1913 roku przedstawia pierwotny stan budynku z niewielkimi podcieniami od południowej strony.

W 1921 roku od Schneidera dom zakupił Julian Wygachiewicz. Następnie własność przeszła na rodzinę Sroków. Z racji właścicieli, dom na uboczu wsi, w międzywojennej historii Golęczewa odegrał znamienną rolę, bo mieszkali w nim wybitni przedstawiciele lokalnej społeczności.

Na kolejnych zdjęciach możemy się przekonać, jak dom wyglądał kilkadziesiąt lat temu, przed dobudowaniem obecnie istniejących podcieni (czarno-białe – lata 70-te?; kolorowe z lat 90-tych). Źródło – archiwum Kamili Zamiara-Franczak.

Zobacz wpisy

Henryka Wygachiewicz-Rewers: Wspomnienia cz. 3 – II wojna

Przed nami trzecia część wspomnień Henryki Rewers z Tysiąclecia 2a, nagranych w 2003 roku. Pani Henryka opowiada szczegółowo, jak przebiegało wysiedlenie rodziny Wygachiewiczów z Golęczewa. Wysiedlenie z Golęczewa Wysiedlenia zaczęły się jakoś latem 1941 roku. Pierwsi wysiedleni zostali Janakowski, Styczyński i Cyplik. U nas nie było raczej wywózki do Generalnej…

Henryka Wygachiewicz-Rewers: Wspomnienia cz. 2 – życie szkolne i społeczne

Oto druga część wspomnień golęczewskiej seniorki, nagranych w 2003 roku. Mieszkanka domu przy Tysiąclecia 2a opowiada o golęczewskiej szkole, uroczystościach i zabawach w gospodzie, a także o zwyczaju chodzenia „po proszonym”. Życie szkolne W ciągu roku szkolnego wciąż coś się działo. Wrzesień, październik i na 11 listopada już akademia. Na…

Henryka Wygachiewicz-Rewers: Wspomnienia cz. 1 – relacje z niemieckimi sąsiadami

W kwietniowy dzień 2003 roku ze śp. Henryką Rewers rozmawiał Damian Weymann, pytając o wspomnienia z przedwojennego Golęczewa i wysiedlenie podczas II wojny. Po ponad 20 latach, na podstawie nagrania z tego wywiadu, zredagowałem wybrane fragmenty o życiu w Golęczewie. To prawdziwy skarb – bezpośrednia relacja świadka tamtych odległych już…

1906: Opis wsi Golenhofen wg Schwochowa

„Ansiedlunsgdorf Golenhofen” to wydana w Lesznie w 1908 r. dla potrzeb patriotycznego nauczania szkolnego broszura, opisująca dzieje niemieckiej kolonizacji na wschodzie. Co dla nas ważne, jest tam rozdział o niemieckiej wsi wzorcowej w Golęczewie. Jest to barwny reportaż z wizyty H. Schwochowa, odbytej w naszej wsi najprawdopodobniej latem 1906 roku.…

1935: Przed stodołą Wygachiewiczów

Historyczne zdjęcie, przed historyczną stodołą. To tutaj, w bezpiecznym ukryciu rodzina Wygachiewiczów ukryła na czas okupacji figurę NMP z centrum Golęczewa, niechybnie ratując ją przed zniszczeniem przez niemieckiego okupanta. Zdjęcie zostało wykonane kilka lat przed tymi zdarzeniami – ok. 1935 roku. Nieistniejąca już stodoła stała z tyłu posesji na Tysiąclecia…

1928: tak przebiegała uroczystość odsłonięcia figury NMP

11 listopada, w symboliczną 10 rocznicę odzyskania niepodległości, miała miejsce w Golęczewie wyjątkowa uroczystość. Odnaleziona w archiwum warszawskiej „Gazety Świątecznej” relacja Juliana Wygachiewicza (wydanie z 20 stycznia 1929 r.) barwnie opisuje jej przebieg. Gospodarz domu na Tysiąclecia 2a, ogrodnik i aktywny działacz kółka rolniczego, był jednym z pierwszych Polaków, którzy…

Wspomnienie: Henryka Wygachiewicz-Rewers

Niedawno zmarła Pani Henryka była najstarszą golęczewianką urodzoną w naszej wsi – w domu przy ul. Tysiąclecia 2a. Poniżej zamieszczam Jej wspomnienie, napisane przez syna – Leszka Rewersa, któremu dziękuję za zgodę na zamieszczenie tekstu. Artykuł ukazał się również w Gazecie Sucholeskiej. Kochała życie i umiała żyć… Chcę tu przywołać…

1922: Julian Wygachiewicz zachęca do osadnictwa w Poznańskiem

Zaledwie rok po zakupie od Niemca domu przy Tysiąclecia 2a, pochodzący z Lubelskiego Julian Wygachiewicz napisał list do redakcji Gazety Świątecznej. Wydrukowany w wydaniu z 11 czerwca 1922 r. list to prawdziwa laurka gospodarki w Poznańskiem. Być może taki był właśnie cel Wygachiewicza (na zdjęciu – z żoną Józefą; zdjęcie…

1926: Julian Wygachiewicz opisuje prace rolne w Golęczewie

10 stycznia 1926 r. w warszawskiej Gazecie Świątecznej ukazał się list Golęczewianina – Juliana Wygachiewicza (Tysiąclecia 2a), zawierający barwny opis ówczesnej gospodarki rolnej. To relacja z odbytej kilka miesięcy wcześniej wizyty rolników z Polesia. Poniżej treść całego artykułu. Pisownia oryginalna. Listy do Gazety Świątecznej. Z Gołęczewa pod Poznaniem. Jak gospodarują…