Dworcowa 40

Dom jako jedyny w Golęczewie zachował starą numerację – nr 40. Według spisu osadników Golenhofen, jego pierwszym gospodarzem był Heinrich I Arwa – syn Heinricha (I) Arwa z Dworcowej 55. Przyjechali z Dobanovci, z węgierskiej wówczas Slawonii – dziś to Serbia (pod Belgradem), ale rodzina Arwów pierwotnie wywodziła się z Szemlak pod Aradem (obecnie Rumunia).

Na zdjęciu z ok. 1910 r. przed domem zgromadziła się liczna grupa dorosłych i dzieci. Przy drzewie stoi starszy mężczyzna w kapeluszu, Porównując go z fotografią z Dworcowej 55, można przypuszczać, iż jest to stary Heinrich. W oddali nad kolejnym budynkiem widać konstrukcję wiatraka od pompy wodnej.

Kolejne zdjęcia, a także rysunki z katalogu projektów Paula Fischera, pokazują jak niewiele dzisiejszy wygląd domu odbiega od pierwotnego.

Na tym widoku od podwórza widzimy dwóch mężczyzn – można przypuszczać, że to Heinrich Arwa ojciec z Dworcowej 55 i Heinrich Arwa syn. Na ścianie obory nad wejściem widać inskrypcję z przysłowiem (poniżej).

„Eine Kuh, die Gutes frißt, gibt gute Milch und guten Mist“

„Krowa, która dobrze je, daje dobre mleko i dobry obornik”
Zdjęcie z 1992 r. Źródło: Zabytek.pl, domena publiczna

Zobacz wpisy

Henryka Wygachiewicz-Rewers: Wspomnienia cz. 1 – relacje z niemieckimi sąsiadami

W kwietniowy dzień 2003 roku ze śp. Henryką Rewers rozmawiał Damian Weymann, pytając o wspomnienia z przedwojennego Golęczewa i wysiedlenie podczas II wojny. Po ponad 20 latach, na podstawie nagrania z tego wywiadu, zredagowałem wybrane fragmenty o życiu w Golęczewie. To prawdziwy skarb – bezpośrednia relacja świadka tamtych odległych już…

Rodzina Arwa – golęczewscy potentaci z Węgier

Nie było wśród niemieckich osadników w Golenhofen bardziej znaczącego nazwiska niż Arwa. Spokrewnieni ze sobą Arwowie posiadali kilka gospodarstw, a ich senior pełnił rolę sołtysa. Zanim przybyli do Golęczewa, mieli za sobą kilka etapów dalekich migracji. Ten starszy mężczyzna na zdjęciu to niemal na pewno Heinrich I Arwa, senior golęczewskich…

Album rodziny Kozieł

Kto nie zna w Golęczewie smaku czereśni z sadu Państwa Kozieł? Dzięki uprzejmości Mirosławy i Marka Kozieł możemy teraz poznać historyczne zdjęcia z ich rodzinnego albumu. Rodzice Marka Kozieła – Irena i Stanisław – pobrali się w ostatnich dniach II wojny – 6 maja 1945 roku. Zdjęcie w nagłówku strony…

1906: Jules Juret u Arwy na Dworcowej 40

Obszerny opis wizyty w domu osadnika pochodzącego z ówczesnych Węgier to kolejny fragment relacji francuskiego dziennikarza Julesa Hureta, z książki „De Hambourg aux marches de Pologne”. Tłumaczenie: Grzegorz Grupiński. Chociaż Francuz nie wspomina nazwiska gospodarza domu na Dworcowej 40, wiemy ze źródeł, że był nim Heinrich Arwa (notabene syn Heinricha…

Ok. 1910: widok z wiatraka pompy wodnej

Ponad sto lat temu fotograf zadał sobie trud, by po stromej drabinie golęczewskiego wiatraka pompy wodnej wtachać ciężki aparat i wykonać panoramę centrum wsi. Zbudowana dla wzorcowej niemieckiej wsi Golenhofen pompa wodna zaopatrywała gospodarstwa w bieżącą wodę. Przy pagórku przy dzisiejszej ul. Wodnej stała metalowa konstrukcja z wiatrakiem napędzającym pompę.…