Pompa wodna

Niepozorny pagórek przy ul. Wodnej jest pozostałością ważnego dla wzorcowej wsi Golenhofen obiektu: pompy wodnej. Pompa zaopatrywała gospodarstwa osadników przy ul. Dworcowej i Lipowej w bieżącą wodę.

We wnętrzu pagórka krył się zbiornik wodny, zaś obok stała metalowa konstrukcja wieży z wiatrakiem napędzającym pompę. W razie braku wiatru, do uruchomienia pompy można było użyć kierat dla koni.

Jak wyglądała konstrukcja, możemy obejrzeć na ujęciu pochodzącym z dawnej pocztówki. Zdjęcie ukazuje wiatrak od strony ulicy Dworcowej, ponad podwórzem domu nr 40.

Bezpośrednio pod wiatrakiem-pompą znajdowało się ujęcie wody (Brunnen na mapie z 1907 r.), z którego można było czerpać wodę na miejscu. Domyślam się, że tu pojono bydło. Oznaczenia ulic na planie: Wodna „do dworu”, Dworcowa „do przystanku”.

Zdjęcia konstrukcji wieży wiatraka z lat 30-tych – z archiwum Kamili Zamiara-Franczak

Według relacji Krzysztofa Janakowskiego, jeszcze w tych czasach gospodarze pełnili dyżury – w razie braku wiatru przyprowadzali konie do kieratu. Prace wodociągu do lat 60-tych nadzorował dziadek p. Krzysztofa, Antoni Grabowski. Inspekty ogrodnicze Antoniego Grabowskiego wraz z wiatrakiem widać na tym zdjęciu z archiwum rodzinnego. Po uruchomieniu „zwykłego” wodociągu we wsi, pompa wodna stała się zbędna. Krzysztof Janakowski opowiada, że konstrukcja wieży została rozebrana w II połowie lat 60-tych, bo wdrapywały się na nią dzieci.

Zobacz wpisy

Henryka Wygachiewicz-Rewers: Wspomnienia cz. 2 – życie szkolne i społeczne

Oto druga część wspomnień golęczewskiej seniorki, nagranych w 2003 roku. Mieszkanka domu przy Tysiąclecia 2a opowiada o golęczewskiej szkole, uroczystościach i zabawach w gospodzie, a także o zwyczaju chodzenia „po proszonym”. Życie szkolne W ciągu roku szkolnego wciąż coś się działo. Wrzesień, październik i na 11 listopada już akademia. Na…

1906: Opis wsi Golenhofen wg Schwochowa

„Ansiedlunsgdorf Golenhofen” to wydana w Lesznie w 1908 r. dla potrzeb patriotycznego nauczania szkolnego broszura, opisująca dzieje niemieckiej kolonizacji na wschodzie. Co dla nas ważne, jest tam rozdział o niemieckiej wsi wzorcowej w Golęczewie. Jest to barwny reportaż z wizyty H. Schwochowa, odbytej w naszej wsi najprawdopodobniej latem 1906 roku.…

1909: Baurat Fischer opisuje pompę i wodociąg w Golęczewie

Pompa wodna napędzana turbiną wiatrową, zaopatrująca większość gospodarstw we wodę, wraz z instalacją wodociągową, była prawdziwym pomnikiem przemyślności projektanta wzorcowej wsi Golenhofen. Paul Fischer – bo o nim mowa, opisał szczegółowo całą tę instalację w czasopiśmie Archiv für Innere Kolonisation, w 1909 roku. Dziękuję Bibliotece Uniwersytecko-Miejskiej w Kolonii (Universitäts- und…

Album rodziny Durdel

Rodzina Durdel mieszkała w Golęczewie od 1905 do 1945 roku. Mieszkający w Niemczech Manfred Durdel udostępnił nam zdjęcia ze swojego rodzinnego albumu. Na fotografiach oglądamy wieś z perspektywy jednej z tych niemieckich rodzin, które w okresie międzywojennym przyjęły polskie obywatelstwo i pozostały w Golęczewie. Najstarsze z kolekcji zdjęcie pochodzi z…

Ok. 1910: widok z wiatraka pompy wodnej

Ponad sto lat temu fotograf zadał sobie trud, by po stromej drabinie golęczewskiego wiatraka pompy wodnej wtachać ciężki aparat i wykonać panoramę centrum wsi. Zbudowana dla wzorcowej niemieckiej wsi Golenhofen pompa wodna zaopatrywała gospodarstwa w bieżącą wodę. Przy pagórku przy dzisiejszej ul. Wodnej stała metalowa konstrukcja z wiatrakiem napędzającym pompę.…

Panoramy Golęczewa z lat 50-tych

Niezwykle cenną pamiątką są zdjęcia wykonane z konstrukcji wiatraka-pompy na ul. Wodnej. Według relacji Krzysztofa Janakowskiego, autorem fotografii był nauczyciel golęczewskiej szkoły – pan Napierała, w 1956 roku. Zdjęcia pochodzą z archiwum Stowarzyszenia Golęczewian.