Gospoda

Golęczewska gospoda „Pod Złotą Gwiazdą” (Gasthaus zum goldenen Stern) to jeden z najważniejszych obiektów wzorcowej wsi Golenhofen. Tutaj spotykano się, jedzono i pito, bawiono się – a przyjezdni zatrzymywali się na noc.

Projekt budynku odwołuje się do stylu barokowego. Zagroda obejmuje również zachowany do dzisiaj budynek gospodarczy z podcienami zwróconymi w stronę ulicy. Obecnie podcienia są zabudowane ścianą.

Budynek gospody zawierał pomieszczenia o różnych funkcjach. Mieścił się tu sklep (Laden), bar (Schankzimmer) i bawialnia (Gesellchaftzimmer). Boczne skrzydło z osobnym wejściem od strony ul. Tysiąclecia mieściło obszerną salę restauracyjną. Budynek zawierał również pokoje dla gości (Gastzimmer).

W budynku gospodarczym przewidziano miejsca dla świń, krów i koni. Osobne pomieszczenie, z wejściem bezpośrednio pod podcienami na ul. Dworcowej, tworzyło stajnię dla przyjezdnych (Fremdenstall).

Pierwszym właścicielem gospody był Jakob Lasch, pochodzący z Kork w Badenii. Znacznie dłużej obiekt prowadził Gustav Radeck, najprawdopodobniej pochodzący z Leszna (ur. 3 X 1878). Jego żoną była Margarethe z domu Gehlhar (wywodząca się prawdopodobnie z Wągrowca). Mieli troje dzieci: Anna Hermine (ur. 1909), Hildegard Anna Klara (ur. 1911) i Gertrudis (ur. 1914).

Obok akt urodzin Anny Herminy, pod którym podpisał się własnoręcznie właściciel golęczewskiej gospody. Skan ze zbiorów Archiwum Państwowego w Poznaniu.

Sala restauracyjna była miejscem uroczystości i zabaw. Strop sali był przyzdobiony malowidłem przedstawiającym orła Cesarstwa Niemieckiego, oplecionego wieńcem w barwach narodowych (biel, czerwień i czerń). Ściany udekorowano herbami (ciekawe jakimi?).

Jedna ze starych pocztówek przedstawia również kręgielnię, która mieściła się prawdopodobnie w obrębie gospody.

Oto reklama balu sylwestrowego w golęczewskiej gospodzie. Źródło: Kreisblatt des Kreises Posen-West, wydanie z 28 XII 1905 (skan – Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa).

Po I wojnie światowej Gustav Radeck sprzedał gospodę i opuścił Golęczewo. Nowym właścicielem został Roman Sroka, wieloletni sołtys Golęczewa. Jeszcze w latach 60-tych w sali restauracyjnej odbywały się zabawy. Po roku 2000 budynek stopniowo popadał w stan coraz większego zaniedbania.

Obecnie cała posiadłość jest od kilku lat remontowana i odnawiana przez nowych właścicieli. Dom uzyskał już nowy dach i fasadę. Trzymajmy kciuki za sukces odbudowy.

Zdjęcia z 1992 r. Źródło: Zabytek.pl, domena publiczna

Oryginalna złota gwiazda, zawieszona ok. 1903 roku, w końcu 2022 r. po renowacji powróciła na swoje miejsce.

Zobacz wpisy

Co się dzieje pod Złotą Gwiazdą – wywiad z właścicielami golęczewskiej gospody

Od kilku lat w centralnym punkcie Golęczewa zachodzą widoczne zmiany. Wybudowany w 1902 roku neobarokowy budynek dawnego zajazdu, ważny element fischerowskiej wsi wzorcowej Golenhofen, dziś znów lśni nowością. O przebiegu renowacji i planach wykorzystania zabytku rozmawiam z Małgorzatą i Jakubem Kaźmierowskimi, właścicielami obiektu od 2016 roku. Grzegorz Grupiński: Jesteśmy w…

Keep reading

Album Teresy Kostańskiej-Jasik i rodziny Sroków

Udostępnione przez panią Teresę Jasik (z domu Kostańska) zdjęcia prezentują ówczesnych mieszkańców wsi w chwilach wolnych – podczas rodzinnych spotkań, na spacerach… Przenieśmy się do Golęczewa lat 20-tych i 30-tych XX wieku… Ojciec Pani Teresy, Zygmunt Kostański (1893-1971), pochodził z Kościana. Po służbie w wojsku pruskim na wschodnim froncie piewrwszej…

Keep reading

2023: Podsumowanie roku golęczewskich zabytków

To był niezły rok dla zabytków Golęczewa. I to nie tylko z powodu postępującej renowacji Gospody pod Złotą Gwiazdą. Prace renowacyjne zostały podjęte również w trzech domach na Dworcowej. Słowa uznania dla inwestorów! Słowa uznania dla inwestorów, którzy własnym sumptem, pod czujnym (i nie zawsze przyjaznym…) okiem konserwatora odnawiają budynki,…

Keep reading

Roman Sroka i jego wojenne dzieje

Przedwojenny właściciel golęczewskiego zajazdu z oczywistych względów był jedną z najbardziej znanych postaci wsi. Dzięki wspomnieniom jego syna Janusza możemy dowiedzieć się, jak wyglądały najtrudniejsze, wojenne lata Romana Sroki. Golęczewską gospodę nabyli w pierwszej połowie lat 20-tych rodzice Romana – Wincenty i Józefa z d. Maćkowiak. Urodzony w 1902 roku…

Keep reading

1906: Jules Huret i polskie chłopki w golęczewskiej gospodzie

Co dawali na obiad w Gospodzie pod Złotą Gwiazdą i jak kołysały biodrami polskie chłopki – o tym czytamy w kolejnym fragmencie reportażu Francuza Julesa Hureta z Golęczewa, z książki „De Hambourg aux marches de Pologne”. Tłumaczenie: Grzegorz Grupiński. Po wizycie w szkole (i „kościele” czyli sali modlitewnej w budynku…

Keep reading

1925: koncesja na wyszynk dla golęczewskiej gospody

Przed wojną, tak jak i teraz, trzeba było uzyskać pozwolenie na wyszynk napojów wyskokowych. Zachowane w poznańskim Archiwum Państwowym pismo koncesyjne zawiera szczegółowy plan pomieszczeń parteru gospody, należącej wówczas do państwa Sroków. „Niniejsze zezwolenie jest ważne litylko dla osoby, której zostaje wydane, i uprawnia do prowadzenia przedsiębiorstwa jedynie w ubikacjach…

Keep reading

1932: 10-lecie kółka rolniczego w Golęczewie

Wykonany na podwórzu Gospody pod Złotą Gwiazdą zbiorowy portret przedstawia miejscowych i przyjezdnych uczestników uroczystości 10-lecia tej ważnej dla wsi organizacji. Opis na odwrocie zdjęcia głosi: Dnia 16 X 1932 roku. Obchód dziesięciolecia kółka rolniczego w Golęczewie. P.P. (panowie) Mingnowski? z centrali, Fenrych Władysław prezes W.T.K.R. (Wielkopolskie Towarzystwo Kółek Rolniczych)…

Keep reading

1903: berliński reportaż z Golęczewa w budowie

Rozmowy z bufetową w Rokietnicy, z listonoszem gdzieś koło Bytkowa, z chłopami w Sobocie – to wstęp do zakrapianej wizyty w golęczewskiej gospodzie w 1903 roku – kiedy wzorcowa niemiecka wieś była w budowie. Artykuł w „Berliner Tageblatt und Handels-Zeitung” przenosi nas w czasy germanizacji Poznańskiego. To żywa relacja, z…

Keep reading

Do śrutownika w gospodzie

Na zdjęciu z prawdopodobnie z końca lat 30-tych Zygmunt Kostański pozuje pod podcieniami budynku gospodarczego golęczewskiej gospody. Zdjęcie przedstawia wóz z ziarnem, przywiezionym do śrutownika znajdującym się w budynku z tyłu (śrutownik służy do śrutowania ziarna zbóż. Efektem finalnym jest śruta, przydatna jako pasza). Obecnie te podcienia są zabudowane. Przed…

Keep reading

Gustav i Margarethe Radeck na rodzinnych fotografiach

Dotychczas sylwetek właścicieli golęczewskiej Gospody pod Złotą Gwiazdą sprzed I wojny światowej można było jedynie się domyślać na archiwalnych pocztówkach. Teraz, dzięki drobnej wzmiance odnalezionej w lokalnej gazecie, stają przed nami jak żywi. Podczas poszukiwania w Internecie informacji o Gustavie Radecku natrafiłem na artykuł w lokalnej gazecie Adlershofer Zeitung z…

Keep reading