Historia 1901-1918 – Golęczewo

1914: Podoficer Kämpe odwiedza starego ojca w Golęczewie

„Pociąg się zatrzymał, a z zewnątrz dobiegł dźwięk „Goo-lähn-hoo-fähn”. Wilhelm Kämpe otrząsnął się z zamyślenia i wysiadł”. Wszystko wskazuje na to, że krzepiąca niemiecki patriotyzm nowela „Erlöser Krieg” jest literacką fikcją. Ale oddane z dużą dokładnością realia Golęczewa wskazują, że jej autor przechadzał się osobiście ulicami wsi. Wzmianek w prasie, czy nawet dłuższych raportaży oCzytaj dalej „1914: Podoficer Kämpe odwiedza starego ojca w Golęczewie”

Toniszewo, Golęczewo – dwa dwory, jedna historia

Parę kilometrów za Wągrowcem, we wsi Toniszewo, znajduje się zaniedbany dwór. Z Golęczewem wiążą go nie tylko osoby właścicieli. Dwór w Toniszewie daje wyobrażenie, jak mógł wyglądać ten golęczewski, którego pozostałości możemy oglądać przy ulicy Krętej. 19 czerwca 1885 r. zmarł Theodor Bayer, właściciel majątku w Golęczewie, emerytowany oficer pruskiej armii, utrzymujący świetne stosunki zCzytaj dalej „Toniszewo, Golęczewo – dwa dwory, jedna historia”

1908: Opis Golenhofen, czyli skąd przybyli osadnicy

W literaturze, w tym także prasie niemieckiej sprzed I wojny światowej, można znaleźć różne i sprzeczne informacje o pochodzeniu osadników, sprowadzonych do wsi wzorcowej Golenhofen. Na przykład, że niektórzy przybyli z Bośni; lub też że wśród nich nie było miejscowych Niemców, bo byli zbyt skłonni do polonizacji. Z poszukiwań w archiwach wiedziałem już, że byłoCzytaj dalej „1908: Opis Golenhofen, czyli skąd przybyli osadnicy”

Paul Fischer – portret i nekrolog

Jako szef rady budowlanej Komisji Osadniczej Paul Fischer miał decydujący wpływ na projekt wzorcowej wsi w Golęczewie i na architekturę poszczególnych domów. Od lat poszukiwałem bezskutecznie zdjęcia tego człowieka. I wreszcie się udało. Portret Fischera w czasopiśmie „Ostland” z 1915 roku związany jest z późniejszym, „post-poznańskim” okresem jego życia. W tym czasie zakończył on karieręCzytaj dalej „Paul Fischer – portret i nekrolog”

„The Invention of Indigenous Architecture” – o niemieckiej architekturze „rodzimej” w Golęczewie i… Namibii

Fenomen niemieckiej wsi wzorcowej w Golęczewie wciąż stanowi przedmiot zainteresowania naukowców z różnych stron świata. Golenhofen to jeden z bohaterów pracy profesora uniwersytetu w szwajcarskiej Bazylei – Kenny’ego Cupersa. Artykuł „The Invention of Indigenous Architecture” analizuje, jak trend „rodzimości” w architekturze niemieckiej w XIX i na początku XX wieku był zaangażowany w politykę – aCzytaj dalej „„The Invention of Indigenous Architecture” – o niemieckiej architekturze „rodzimej” w Golęczewie i… Namibii”

1910: Tak Golęczewo bawiło się na szkolnym festynie

W urzędowych czasopismach zdarzają się perełki. Wydanie Kreisblatt des Kreises Posen-West (urzędowej gazety powiatu zachodniopoznańskiego) z 4 sierpnia 1910 zawiera obszerną i barwną relację ze szkolnego święta w Golenhofen. Są tu opisy zabaw, a także podniosła atmosfera święta ku czci cesarza. Przenieśmy się do wakacyjnego Golęczewa z roku 1910… (tłumaczenie Grzegorz Grupiński). Golenhofen, 2 sierpnia.Czytaj dalej „1910: Tak Golęczewo bawiło się na szkolnym festynie”

Bruno De Cordier: o Golęczewie po niderlandzku

15 maja br. na niderlandzkojęzycznym portalu Historiek.net ukazał się artykuł o historii Golęczewa. Jego autor, Bruno De Cordier, profesor uniwersytetu w Gandawie, podczas pisania artykułu korzystał z treści ze strony goleczewo.com, oraz odwiedził naszą wieś w kwietniu. O wrażenia zapytałem go w krótkim wywiadzie. Tytuł artykułu to „Golenhofen, een ‘Duits modeldorp’ in Pools gebied (1901-1918)”Czytaj dalej „Bruno De Cordier: o Golęczewie po niderlandzku”

1906: Dworcowa 53 w Ostdeutsche Bau-Zeitung

Niemiecka wieś wzorcowa Golęczewo była w okresie budowy tematem wielu wzmianek w prasie – zwłaszcza w tych mediach, które były poświęcone architekturze, urbanistyce i kształtowaniu krajobrazu. Jednym z nich, które poświęciły uwagę naszej wsi, była wrocławska Ostdeutsche Bau-Zeitung (Wschodnioniemiecka Gazeta Budowlana). Tytuł wydawany był aż dwa razy w tygodniu (w środy i niedziele), co możeCzytaj dalej „1906: Dworcowa 53 w Ostdeutsche Bau-Zeitung”

1910: Lokomotywa P 3.1 w Golęczewie

Jak wyglądały składy pociągów, zatrzymujących się na stacji w Golenhofen? Dzięki porównaniu dwóch pocztówek z epoki można się nawet pokusić o identyfikację modelu lokomotywy. Jedyny znany mi widok pociągu na stacji w Golęczewie sprzed I wojny światowej to niewyraźny kadr na pocztówce, wysłanej w 1912 roku. Obraz jest niestety słabo czytelny – skan pochodzi zCzytaj dalej „1910: Lokomotywa P 3.1 w Golęczewie”

1906: Opis wsi Golenhofen wg Schwochowa

„Ansiedlunsgdorf Golenhofen” to wydana w Lesznie w 1908 r. dla potrzeb patriotycznego nauczania szkolnego broszura, opisująca dzieje niemieckiej kolonizacji na wschodzie. Co dla nas ważne, jest tam rozdział o niemieckiej wsi wzorcowej w Golęczewie. Jest to barwny reportaż z wizyty H. Schwochowa, odbytej w naszej wsi najprawdopodobniej latem 1906 roku. Książeczka tworzyła zestaw z dużąCzytaj dalej „1906: Opis wsi Golenhofen wg Schwochowa”