Mamy kolejną publikację naukową o architekturze Golęczewa. Tym razem naszą wsią zainteresował się dr Piotr Zierke, adiunkt na Politechnice Poznańskiej i prodziekan ds. studenckich tejże uczelni. Zapytałem autora artykułu „Golęczewo – architektura konfliktu i jego następstw”, co sprawiło, że zajął się fenomenem wzorcowej wsi Golenhofen.
Artykuł „Golęczewo – Architecture of Conflict and its Aftermath” został opublikowany w otwartym dostępie na stronie wydawcy czasopisma Heritage & Society, wkrótce ukaże się również w papierowej wersji periodyku.
Przeczytaj całość treści…
Streszczenie (abstrakt) artykułu – ze strony wydawcy
Artykuł przedstawia analizę zabudowy wsi Golęczewo, która na początku XX wieku miała stać się wzorcową wsią pruską i powstała w celu kolonizacji terenów zamieszkanych przez ludność polską. Mimo że cel jej powstania nie został osiągnięty, historyczna zabudowa pozostała i w dużej mierze przetrwała do dziś, zaznaczając coraz bardziej zmieniającą się przestrzeń wsi.
Analiza przedstawiona w artykule ma na celu określenie poziomu spójności przestrzennej Golęczewa w różnych okresach XX i XXI wieku. Jej wyniki mają dać odpowiedź na pytania: czy formy zabudowy wznoszonej w kolejnych latach nawiązywały do historycznej zabudowy pruskiej, czy wręcz przeciwnie – różniły się od niej? Czy okresy największych wahań poziomu spójności przestrzennej są związane z okresami historycznymi przedstawionymi w artykule? Czy decyzja samorządu o ochronie zabudowy pruskiej, a następnie objęcie większości obszaru Golęczewa zapisami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zwiększyły spójność przestrzenną wsi?
Wyniki badania wykazały, że nowoczesna architektura Golęczewa nie jest w znacznym stopniu wynikiem historycznych zmian i relacji między Polską a Niemcami na przestrzeni lat, ale raczej postępującej suburbanizacji Poznania. Rola historycznych budynków we współczesnej przestrzeni Golęczewa powoli, ale stopniowo zanika, ale pielęgnowanie pamięci o niej pozostaje ważne, aby przypominać ludziom o jej długotrwałych efektach.
Dr Piotr Zierke dla goleczewo.com:
W mojej pracy na Wydziale Architektury Politechniki Poznańskiej prowadzę badania dotyczące spójności przestrzennej na terenach podmiejskich. Jest to ważny temat, gdyż od czasu transformacji ustrojowej w 1989 r. przedmieścia są miejscem, gdzie w mniej lub bardziej kontrolowany sposób powstaje duża ilość nowej zabudowy. W wyniku tego procesu wiele miejscowości traci swój dotychczasowy, zwykle wiejski charakter. Budynki, które niegdyś kształtowały lokalną tożsamość i reprezentowały lokalne tradycje budowlane, stają się niezauważalne, nieistotne pod naporem nowej, często przypadkowej zabudowy.
Golęczewo jest miejscowością o niesamowitej historii, której jednym z symboli jest specyficzny układ przestrzenny i pruska architektura z początku XX w. Obecnie doświadcza ona dynamicznego rozwoju zabudowy i był to jeden z powodów, dla których stało się przedmiotem moich badań. Ich celem było ustalenie skali spójności zabudowy w oparciu o autorską metodę jej wyznaczania, a także znalezienie tych cech architektury, których zastosowanie we współczesnych realizacjach przyczyniłoby się do zachowania spójnego charakteru miejscowości.
O historii Golęczewa dowiedziałem się szukając materiałów do jednej z moich wcześniejszych publikacji pt. „Dobra kultury współczesnej jako element krajobrazu powiatu poznańskiego”. I choć z tego co pamiętam, w opracowaniu zamieściłem tylko jeden przykład budynku współczesnego zlokalizowanego w zachodniej części Golęczewa, to historia miejscowości zrobiła na mnie ogromne wrażenie.
W tym miejscu wypada mi dodać, że poza publikacjami pani Marii Bajer to właśnie strona goleczewo.com prowadzona przez pana Grzegorza Grupińskiego była skarbnicą wiedzy dotyczącej nie tylko zabudowy miejscowości, ale przede wszystkim kultury kształtowanej w różnych okresach historii, a także panujących w niej, czasem niełatwych relacji między mieszkańcami.
Golęczewo 
Musisz być zalogowany, aby dodać komentarz.